ရိုဟင္ဂ်ာ အမည္ခံသူမ်ား အေၾကာင္း ႏွင့္ ပတ္သက္၍ ထိုင္းသတင္းစာမ်ား မွ ကူးယူ ေဖၚျပသည္ ဟူေသာ ေဆာင္းပါး၌
“ရိုဟင္ဂ်ာ ဆိုတာ လူဦးေရ ၇ သိန္းကေန၊ ၁.၅ သန္းထိရွိၿပီး ေအဒီ ၇-ရာစု ေလာက္က ရခိုင္ျပည္ ေျမာက္ပိုင္း တဝိုက္စီးပြား ကုန္သြယ္ အလုပ္ နဲ႔ ေရႊ႕ေျပာင္း အေျခခ် လာတဲ့ အာရပ္ လူမ်ိဳးစု ကေန တဆင့္ မူဆလင္ ျဖစ္လာၾကတာ”ဟု ေရးသား ေဖၚျပထား သည္ကို ေတြ႔ရွိရ၍ အံ့ၾသသင့္ ရပါသည္။
ဤေဆာင္းပါး ကို ေဖၚျပေသာ ထိုင္း သတင္းစာ မ်ားသည္ ရိုဟင္ဂ်ာ ဆိုသူမ်ား ထံမွ ရရွိ ေသာ အခ်က္အလက္ ျဖစ္ဟန္တူသည္။
ေရာက္တဲ႔ေနရာမွာ လူမ်ိဳးေရးအရ၀ါးမ်ိဳရန္ၾကိဳးစားေနေသာ ဘဂၤလီကုလားမ်ား၊ ထိုင္းႏုိင္ငံတြင္ မြတ္စလင္ခြဲထြက္သူပုန္တို႔၏ အၾကမ္းဖက္မႈကို အျပင္းအထန္ႏွိမ္နင္းေနရေသာေၾကာင္႔ ထိုင္းႏုိင္ငံမွ ဘဂၤလီကုလားမ်ားကို မည္သည္႔အေၾကာင္းျပခ်က္နဲ႔မဆို ႏုိင္ငံတြင္းသို႔ တရားမ၀င္လာေရာက္ခြင္႔ကို ျပင္းျပင္းထန္ထန္ အေရးယူလ်က္ရွိသည္။
အမွန္မွာ ၁၄၀၄-ခု ေလးၿမိဳ႕ေခတ္၌ မင္းေစာမြန္ ဘုရင္ လက္ထက္ ရခိုင္ ဘုရင့္ ႏိုင္ငံေတာ္ ကို ဗမာ ဘုရင္ သိမ္းပိုက္ သျဖင့္ ရခိုင္ ဘုရင္ မင္းေစာမြန္ သည္ ဘဂၤလား ေဒသရွိ ေဂါလ္ေဒသ သို႔ ထြက္ေျပး တိမ္းေရွာင္ခဲ့ရသည္။ ေဂါလ္ က ေကာင္း မြန္စြာ လက္ခံခဲ့သည္။ ဘဂၤလား ေဂါလ္ ဆူလတန္ ဘုရင္ ၏ အကူအညီ ျဖင့္ ရခိုင္ ထီးနန္း ကို အရ ယူခဲ့ရသည္။ ေအဒီ ၁၄၃၀-တြင္ ေျမာက္ဦးၿမိဳ႕တည္၍ ေျမာက္ဦးေခတ္ ကို စတင္ တည္ေထာင္ ခဲ့ပါသည္။ ေျမာက္ဦးေခတ္ တြင္ ရခိုင့္ တပ္မေတာ္၌ အာရပ္ မွစစ္သည္ ေတာ္မ်ား၊ ဥေရာပ မွ ေပၚတူဂီမ်ား ႏွင့္ ဂ်ပန္ တို႔ပါအမႈေတာ္ ထမ္းခဲ့သည္ကို ေတြ႔ရွိရ သည္။ ယင္းအာရပ္ မွစစ္သည္ေတာ္ မ်ိဳးဆက္ အမ်ားစုမွာ သံတြဲ၊ရမ္းၿဗဲကြၽန္း ႏွင့္ ေျမာက္ဦးၿမိဳ႕
ပတ္ဝန္းက်င္တြင္ ေနထိုင္ၾကပါသည္။ ယင္း တို႔ကို ရခိုင္ တို႔က ကမန္ ဟု ေခၚေဝၚၿပီး ရခိုင္ျပည္ ၌ တိုင္းရင္းသား မ်ိဳးႏြယ္စု အျဖစ္ အသိ အမွတ္ျပဳထား ပါသည္။ ယင္းမူဆလင္ ဘာသာဝင္ ကမန္ တို႔သည္ ရခိုင္ျပည္၌ ျပႆနာ ဖန္တီးျခင္း၊ ရခိုင္ တို႔ႏွင့္ ဘာသာေရး အဓိကရုဏ္း၊ လူမ်ိဳးေရး အဓိကရုဏ္း ဖန္တီးျခင္းမ်ိဳး ကို လံုးဝ ျပဳလုပ္ျခင္း မရွိဘဲ၊ ရခိုင္ျပည္ ႏွင့္ ရခိုင္ လူမ်ိဳး အေပၚ သစၥာ ရွိရွိျဖင့္ ရခိုင္ တို႔ႏွင့္ ေအးအတူ ပူအမွ် ၿငိမ္းခ်မ္းစြာ ေနထိုင္ လာခဲ့ၾကေသာ လူမ်ိဳး တမ်ိဳး ျဖစ္ေသာ ေၾကာင့္ ရခိုင္ျပည္ ၌ ဤကဲ့သို႔ မူဆလင္ ဘာသာ ကိုးကြယ္ေသာ ရခိုင္ တိုင္းရင္းသား ကမန္ လူမ်ိဳး ရွိသည္ကိုပင္ သတိျပဳ မိၾကဖူးမည္ မဟုတ္ေပ။ သို႔ေသာ္ မိမိ ကို မိမိ ရိုဟင္ဂ်ာ ဟု ေႂကြးေၾကာ္ ေနသူမ်ား မွာ ၁၈၂၅-ေနာက္ပိုင္း ရခိုင္ ကို အဂၤလိပ္ တို႔ သိမ္းပိုက္ ၿပီးမွ ဝင္ေရာက္ လာေသာ မူဆလင္ ဘာသာ ကိုးကြယ္သည့္ စစ္တေကာင္း ေတာင္းတန္း ေန ဘဂၤလီ မ်ားသာ ျဖစ္သည္။
၁၈၂၅-တြင္ ရခိုင္ျပည္ ၌ မူဆလင္ ဦးေရ ၃၀,၀၀၀ ရွိခဲ့ရာမွ ၁၉၃၀ ျပည့္တြင္ ၂၁၇၈၀၀-ရွိခဲ့ရာ ၿဗိတိသွ် အစိုးရ က မူဆလင္ ဦးေရ တိုးလာမႈ ကိစၥ ကို စိုးရိမ္ လာေသာေၾကာင့္ အေျခအေန စံုစမ္းရန္ ၁၉၃၉ ၌ စံုစမ္းေရး ေကာ္မရွင္ တစ္ခု ဖြဲ႔စည္း ေပးခဲ့သည္။ ေကာ္မရွင္ က မူဆလင္ ဦးေရ အတားအဆီး မရွိ တိုးဝင္ လာမႈကို မဟန္႔တား ပါက ေနာင္အခါ ၌ လူမ်ိဳးေရး ပဋိပကၡ မ်ား ျဖစ္ႏိုင္ေၾကာင္း အစီရင္ ခံခဲ့ေသာ္လည္း ဒုတိယ ကမၻာ စစ္ေၾကာင့္ မည္သို႔မွ် မလုပ္ ႏိုင္ခဲ့ေပ။ အစီရင္ ခံသည့္ အတိုင္းပင္ ၁၉၄၂-တြင္ ကုလား-ရခိုင္ အဓိကရုဏ္း ျဖစ္ခဲ့ ေလသည္။ ေမာင္ေတာ ၿမိဳ႔နယ္ ရွိ ရခိုင္ ရြာအား လံုး ဖ်က္ဆီး ခံရသည္။ ရခိုင္ တခ်ိဳ႕မွာ ျပည္တြင္း သို႔ဝင္ၿပီး၊ တခ်ိဳ႕ မွာ အဂၤလိပ္ ပိုင္နက္ ဒိန္နာဂ်္ပူ သို႔ထြက္ေျပး ခဲ့ၾကရ သည္။
၁၉၄၂-ဂ်ပန္ မ်ား ဝင္လာေသာ အခါ ရခိုင္ မ်ားကို သတ္ျဖတ္ ခဲ့ေသာ ကုလား အဖြဲ႔သည္ ဘာသာေရး အသြင္ ေျပာင္းကာ ဂ်ေမယာတူ အိုလမာ အသင္း ဖြဲ႔စည္း ၾကသည္။ အဖြဲ႔ ဥကၠဌ မွာ အံုေမာ္မ်ာ (ဘီေအဘီအယ္လ္) ျဖစ္သည္။ အုံေမာ္ မ်ား အဖြဲ႔သည္ အေနာက္ ပါကိစၥတန္ မွ ေအာ္လနာမူဟာမတ္ မူဇဟတ္ခန္ ႏွင့္ ေမာ္နာအီျဗာဟိန္း တို႔ကို ေခၚ၍ မူဂ်ာဟိန္း အဖြဲ႔ ဖြဲ႔စည္း ၾကသည္။ ပါကိစၥတန္ နယ္သို႔ ရခိုင္ျပည္ ထည့္သြင္း ေရး အစီစဥ္ ပင္ျဖစ္သည္။ စစ္ေရး အရ ျမန္မာ စစ္တပ္ ႏွင့္ မယွဥ္ ၿပိဳင္ႏိုင္ေသာ မူဂ်ာဟိန္း တို႔သည္ အျခား တိုင္းရင္းသား မ်ားနည္းတူ အခြင့္အေရး ရလို၍ မစၥတာ ေဂၚဖားက ရိုဟင္ဂ်ာ ဟူေသာ လူမ်ိဳးသစ္ တစ္ခုကို ၁၉၅၀- စက္တင္ဘာလ ထုတ္ ဂါဒီးယန္း သတင္းစာ တြင္ အသက္ သြင္းခဲ့သည္။
သို႔ေသာ္ ၁၉၅၁- ဇြန္လ တြင္ က်င္းပ ခဲ့ေသာ အလယ္ သံေက်ာ္ မူဆလင္ ညီလာခံ ကမူ ရိုဟင္ဂ်ာ မဟုတ္ဘဲ ဗမာ မူဆလင္ ကဲ့သုိ႔ ရခိုင္ မူဆလင္ လူမ်ိဳး ဟု ေခၚေဝၚရန္ ဆံုးျဖတ္ ခဲ့ၾကသည္။ ရခိုင္ တို႔က ငါတို႔ ရခိုင္ တြင္ မူဆလင္ ဘာသာဝင္ မရွိ ဟု ေျပာလာၾကေသာ အခါ ရိုဟင္ဂ်ာ ဘက္သို႔ ေဖါက္ထြက္ ရန္ ထြက္ေပါက္ ရွာ လာၾကသည္။ ၁၉၆၀-ပတ္ဝန္းက်င္ တြင္ ရိုဟင္ဂ်ာ သတင္းစာ၊ ရန္ကုန္ တကၠသိုလ္ ရိုဟင္ဂ်ာ ေက်ာင္းသား အသင္း ထိ လႈပ္ရွား လာခဲ့ၾကသည္။
၁၃၊ ၅၊ ၈၈ - ေန႔က ေမာင္ေတာ ၿမိဳ႕နယ္ တြင္ အလြန္ ေၾကာက္မက္ဖြယ္ ေကာင္းေသာ ကုလား လႈပ္ရွားမႈ တစ္ခု ုျဖစ္ပြား ခဲ့သည္။ ကုလား ၅၀၀၀၀-ခန္႔ သည္ ေမာင္ေတာ ၿမိဳ႕ကို အရပ္ ရွစ္မ်က္ႏွာ မွ ဝိုင္းၿပီး ဟစ္ေအာ္ ေႂကြးေၾကာ္ မီးရိႈ႕သတ္ျဖတ္ ရန္ ခ်ီတက္ လာခဲ့ၾကသည္။ လႈပ္ရွားမႈ မွာ ညေန ရွစ္နာရီခြဲ မွ ေနာက္တေန႔ နံနက္ ၃-နာရီခြဲ အထိ ၾကာခဲ့သည္။ သူတို႔ ဘာသာ စကား ျဖင့္ ဘုရားသခင္ အလိုက် တိုက္ပြဲ ဝင္ၾက၊ မင္းတို႔ တိုင္းျပည္ ငါတို႔ တိုင္းျပည္ ျဖစ္ရမည္ ဟူ၍ ဟစ္ေအာ္ ၾက သည္။
ရခိုင္ျပည္နယ္ကို ဘာသာေရး၊ လူမ်ိဳးေရးအရ ၀ါးမ်ိဳရန္ႏွင္႔ အၾကမ္းဖက္ေဖာက္ခြဲ၊ သတ္ျဖတ္ရန္အတြက္ ဤကဲ႔သို႔ မူဂ်ာဟစ္ကုလားဆိုးေသာင္းက်န္သူမ်ား (သို႔) ရုိဟင္ဂ်ာလက္နက္ကိုင္တပ္ဖြဲ႔မ်ားကို တည္ေထာင္ခဲ႔သည္။ (ရုိဟင္ဂ်ာသည္ အၾကမ္းဖက္အဖြဲ႔အစည္း)
၁၉၄၂ မတိုင္မွီ က ေမာင္ေတာ ၿမိဳ႕နယ္ အတြင္း တည္ရွိ ခဲ့ေသာ ရခိုင္ ရြာေပါင္း ၁၉၅-ရြာ မွာ ၁၉၉၂ တြင္ ၄၆ ရြာသာ က်န္ပါ ေတာ႔သည္။ က်န္ရြာ မ်ားအား မူဆလင္ မ်ားက လူဦးေရ အသာစီး ရမႈျဖင့္ သိမ္းပိုက္ ခဲ့ၾက ပါသည္။ ဤသည္မွာ ရိုဟိန္ဂ်ာ ဆိုသူမ်ား ေပၚေပါက္ လာပံု သမိုင္း အက်ဥ္း ျဖစ္သည္။ လက္ရွိ အျဖစ္အပ်က္ မ်ားႏွင့္ တိုက္ဆိုင္ ၍ ေအာက္ပါ ေဆာင္းပါး ျဖင့္ ေခ်ပ တင္ျပ လိုက္ရ ပါသည္။
လိမ္လည္ျခင္း ႏွင့္ ဟန္ေဆာင္ျခင္း ေနာက္ကြယ္မွ ရိုဟိန္္ဂ်ာ ဟူေသာ အသံ သည္ ၁၉၈၈ လူထု အံု-ႂကြမႈ ႏွင့္ ၁၉၉၀ ေရြးေကာက္ပြဲ ေနာက္ပိုင္း ေအာ္ႀကီး ဟစ္က်ယ္ ထြက္ ေပၚလာမႈ ႏွင့္အတူ “ရုိဟိန္္ဂ်ာ အမည္ခံ” ဘဂၤလီ မူဆလင္ မ်ား၏ စတန္႔ထြင္ လုပ္ဇာတ္ ခင္းမွဳမ်ား လည္း Media မ်ားမွ တဆင့္ ပလူပ်ံ ထြက္ေပၚ လာပါသည္၊၊ မိမိ တို႔၏ သမိုင္းမွန္၊ ျဖစ္ရပ္မွန္မ်ား ကို ဖုန္းကြယ္ ၍ သမိုင္း လိမ္၊ ျဖစ္ရပ္ လိမ္မ်ား အစားထုိး တင္ျပကာ “ရုိဟိန္္ဂ်ာ” အမည္ ကိုသံုး၍ လူမ်ဳိးသစ္ ဖန္တီးေရး ႏွင့္ ႏုိင္ငံသစ္ ထူေထာင္ေရး လုပ္ငန္းမ်ား စနစ္တက် အကြက္ခ် လုပ္ကိုင္ လာၾကပါသည္၊၊
မွတ္မိ သေလာက္၊ ၁၉၉၀ ေရြးေကာက္ပြဲ တြင္ ရိုဟိန္္ဂ်ာ အမည္ သံုး၍ ေရြးေကာက္ပြဲ ဝင္ခဲ့မႈ မရွိခဲ့ေပ။ ၁၉၈၈ လူထု အံုႂကြမႈ တြင္လည္း ရိုဟိန္ဂ်ာ အမည္ အသံုး မျပဳခဲ့ၾကေပ၊၊ ၁၉၉၁ တြင္ မူဆလင္ အမ်ားအျပား ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ သို႔ ထြက္ေျပး ခိုင္းၿပီး ယင္း ဘဂၤလားေဒ့(ခ်္) ရွိ ဆင္းရဲသား မ်ား၊ အေျခမဲ့ အေနမဲ့ မ်ားႏွင့္ ပူးေပါင္းကာ ဗမာ စစ္အစိုးရ ႏွိပ္စက္ ညႇင္းပမ္းမႈ ေၾကာင့္ လူ (၂၀၀၀၀၀) ေက်ာ္ ထြက္ေျပး ရေၾကာင္း စာရင္း ျပကာ ရိုဟိန္ဂ်ာ အမည္ ကိုကမၻာ ေက်ာ္ ေအာင္ နည္းမ်ဳိးစံု လုပ္ႀကံ ဖန္တီး လာၾက ပါသည္။ ၁၉၉၀ တြင္ ျမန္မာ ႏိုင္ငံသား အျဖစ္ အသိအမွတ္ ျပဳခံ ထားရေသာ မူဆလင္ မ်ားအား ေရြးေကာက္ပြဲ ဝင္ခြင့္ ျပဳခဲ့သည္ ကို ရိုဟိန္္ဂ်ာ အမည္ျဖင့္ ေရြးေကာက္ပြဲ ဝင္ခဲ့ရ သလိုလို လိမ္လည္ လွည့္ျဖား လာၾက ပါသည္။ ဘာသာေရး အစြန္းေရာက္ တခ်ဳိ႕ ၏ ဤကဲ့သို႔ လုပ္ၾကံ ဖန္တီးမႈ မ်ား အစ ပိုင္းတြင္ ေအာင္ျမင္ သေယာင္ေယာင္ ရွိခဲ့ေသာ္လည္း ေနာက္ပိုင္း တြင္ တိမ္ေကာ လာၿပီျဖစ္သည္။
အဂၤလိပ္ အုပ္ခ်ဳပ္မႈ လက္ေအာက္၌ လယ္ကူလီမ်ား အျဖစ္ ရခိုင္ျပည္ သို႔ လာေရာက္ လုပ္ကိုင္ လာခါစ၌ စီးပြားေရး ႏွင့္ ဘဝ ရပ္တည္ေရး ရည္မွန္းခ်က္ သာရွိၾက သျဖင့္ ေဒသခံ ဗုဒၶဘာသာဝင္ ရခိုင္ မ်ားက လူသားခ်င္း စာနာ၍ အမွတ္ မထင္ လက္ခံ ထားခဲ့ၾကသည္။ ေနာက္ပိုင္း ဘဂၤလား ေဒသ မွ ရခိုင္ ျပည္ဘက္သို႔ ယင္းဘဂၤလီ မူဆလင္ မ်ား မတရား လိမ့္ဝင္ လာမႈ ေၾကာင့္ အဂၤလိပ္ အစိုးရ ကိုယ္တိုင္ စိုးရိမ္၍ လူဦးေရ စာရင္း စစ္တမ္းမ်ား လုပ္လာခဲ့ ရသည္၊၊ ရခိုင္ ေျမ၌ လူဦးေရ အလံုးအရင္း ျဖင့္ အေျခခ် ေနထိုင္ခြင့္ ရွိၿပီး ေနာက္ ဘာသာေရး အစြန္းေရာက္ မ်ားႏွင့္ နယ္ေျမ ခ်ဲ႕ထြင္ေရး မူဆလင္ ေခါင္းေဆာင္ မ်ား ႏုိင္ငံေရး ဘက္သို႔ ဦးတည္ လႈပ္ရွား လာခဲ့ၿပီး သူတို႔ကို သူတို႔ ေဒသခံ တိုင္းရင္းသား၊ ရိုဟိန္ဂ်ာ မ်ားျဖစ္ေၾကာင္း လိမ္လည္ လွည့္ျဖား တင္ျပ လာၾကပါသည္။ စစ္တေကာင္း ေဒသမွ ယင္းဘဂၤလီ မူဆလင္ မ်ား သည္ ယေန႔ ထက္ထိ လည္း ရခိုင္ျပည္ ထဲ နည္းမ်ိဳးစံု ခိုးဝင္ ေနၾကရံုသာ မက ျမန္မာ အာဏာပိုင္မ်ားအား လာဘ္ထိုး၍ ရခိုင္ျပည္ ၏ စီးပြားေရး ခ်ဳပ္ကိုင္ဖို႔ ႀကိဳးစား ေနၾကသည္ကို ေတြ႕ရွိ ရပါသည္။
ရုိဟင္ဂ်ာအၾကမ္းဖက္အဖြဲ႔ေခါင္းေဆာင္ႏွင္႔ ၄င္းတို႔၏ အၾကမ္းဖက္သတ္ျဖတ္၊ မုဒိန္းက်င္႔ျခင္းခံရေသာ ဌာေနဗုဒၶဘာသာရခိုင္တိုင္းရင္းသားမ်ား။
အစပိုင္းတြင္ ျမန္မာ ႏိုင္ငံ ရွိ အျခား တိုင္းရင္းသား မ်ားက ရိုဟိန္ဂ်ာ အမည္ ႏွင့္ သူတို႔ ႏိုင္ငံေရး အရ တိုက္ပြဲ ဝင္ မႈကို လက္ခံရန္ ရခိုင္ တို႔အား ဖိအား ေပးမႈမ်ား ရွိခဲ့သည္။ ႏိုင္ငံတကာ NGO မ်ား မွလည္း လူ႕အခြင့္အေရး ရွုေထာင့္ မွေန၍ ရိုဟိန္္ဂ်ာ ဆိုသူမ်ား အား အသိ အမွတ္ ျပဳမႈမ်ား ရွိလာသည္ သာမက ရခိုင္ တို႔အားလည္း ရိုဟိန္ဂ်ာ အမည္ ႏွင့္ ႏုိင္ငံေရး အရ တိုက္ပြဲဝင္ မႈမ်ားကို အသိအမွတ္ ျပဳကာ ရိုဟိန္ဂ်ာ ဆိုသူမ်ားႏွင့္ လက္တြဲ တိုက္ပြဲဝင္ ရန္ နည္းမ်ဳိးစံု ဖိအား ေပးမႈမ်ား လုပ္လာ ခဲ့ပါသည္၊၊ ေနာက္ပိုင္း ျမန္မာႏိုင္ငံ ေဒသခံ တိုင္းရင္းသား မ်ားက သူတို႔၏ လိမ္လည္ျခင္း ႏွင့္ ဟန္ေဆာင္မႈ မ်ား ကို သိလာရေသာ အခါ ရိုဟိန္ဂ်ာ အမည္ ႏွင့္တကြ သူတို႔ ၏ ႏိုင္ငံေရး အရ ရပ္တည္ တိုက္ပြဲဝင္ မႈမ်ား ကိုပါ လံုးဝ အသိ အမွတ္ မျပဳ ျဖစ္လာၾကသည္၊၊
ယင္း ရုိဟိန္ဂ်ာ အမည္ခံ မ်ားသည္ ရခိုင္ျပည္ မွ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ ႏိုင္ငံ သို႔ ထြက္ေျပးျခင္း၊ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ ႏိုင္ငံႏွင့္ ရခိုင္ ျပည္မွ ထိုင္း ႏိုင္ငံႏွင့္ မေလးရွား ႏုိင္ငံသို႔ ေလွစီး ဒုကၡသည္ ပံုစံ မ်ဳိးျဖင့္ အလံုးအရင္း ျဖင့္ ဝင္ေရာက္ျခင္း မ်ား ျပဳလုပ္ လ်က္ ယင္း ႏိုင္ငံမ်ား ၌လည္း လူမႈေရး ႏွင့္ ဘဝ ရပ္တည္ေရး အပါအဝင္ ႏိုိင္ငံေရး အရ ေႂကြးေၾကာ္ တိုက္ပြဲဝင္ မႈမ်ား ျပဳလုပ္ လာၾက ပါသည္။ ယင္း ရိုဟိန္ဂ်ာ အမည္ခံ မ်ားသည္ ယခုအခါ တြင္ မေလးရွား ႏိုင္ငံ ၌ ေသာင္း ႏွင့္ ခ်ီေရာက္ရွိ ေနၿပီျဖစ္ၿပီး၊ ထိုင္း ႏိုင္ငံ ၌လည္း စနစ္တက် ဝင္ေရာက္ ထိုးေဖါက္ ေနၿပီျဖစ္သည္၊၊ ထိုင္း အစိုးရ က ယင္း ရိုဟိန္ဂ်ာ အမည္ခံ မ်ား ထိုးေဖါက္ ဝင္ေရာက္ မႈကို စနစ္တက် တားဆီး မႈျပဳလုပ္လာေသာ အခါ ယင္းရိုဟိန္ဂ်ာ အေရး သည္ ေဒသခံ ႏိုင္ငံမ်ား အား ရိုက္ခတ္ လာသျဖင့္ ေဒသခံ ႏိုင္ငံမ်ား သတိထား ေဆာင္ရြက္ လာကသည္ ကို ေတြ႕ရွိရသည္။ အာစီယံ ထိပ္သီး အစည္းေဝး ၌ပင္ ယင္းရိုဟိန္ဂ်ာ ျပႆနာ သည္ နံပါတ္(၁) ေနရာ ရယူထား ၿပီး ျဖစ္သည္၊၊
ထိုင္း ႏိုင္ငံက အဘယ္ေၾကာင့္ ယင္းရိုဟိန္ဂ်ာ ဆိုသူမ်ားအား ဒုကၡသည္ စခန္းမ်ား ဖြင့္ခြင့္ လက္မခံ သနည္း။ အေျဖမွာ ရွင္းေနသည္၊၊ ယင္း ရိုဟိန္ဂ်ာ အမည္ကို သံုး၍ ႏိုင္ငံေရး အရ တိုက္ပြဲဝင္ ေနသူမ်ား သည္ Al-Quada အဖြဲ႔ ႏွင့္ ဆက္ႏြယ္မႈ ရွိေနသည္။ ထိုင္း ႏိုင္ငံ အၾကမ္းဘက္ လႈပ္ရွား ေနသူမ်ား ႏွင့္ ေပါင္းမိၿပီး ထိုင္း ႏိုင္ငံ၏ လံုၿခံဳေရး ကိုပါ ၿခိမ္းေျခာက္ လာမည္ကို စိုးရိမ္၍ ျဖစ္သည္၊၊
ႏိုင္ငံတကာ NGO မ်ားႏွင့္ ကုလသမဂၢ အဖြဲ႔အစည္းမ်ား က ရိုဟိန္ဂ်ာ အမည္ခံ မ်ားအား “ႏိုင္ငံမဲ့မ်ား” အျဖစ္ လူသား ခ်င္းစာနာ ရႈေထာင့္ မွေန၍ ယင္း တို႔၏ ႏိုင္ငံေရး အရ တိုက္ပြဲဝင္ မႈမ်ား အသိ အမွတ္ ျပဳရန္ ရခိုင္ တို႔အား ဖိအား ေပးေနၾကသည္ ကို ေတြ႔ရွိ ရသည္၊၊ သို႔ေသာ္ ယင္းဘဂၤလီ မူဆလင္ မ်ား အလံုးအရင္း ႏွင့္ ဝင္ေရာက္ၿပီး ေနာက္ပိုင္း ဘာသာေရး အဓိကရုဏ္း မ်ား ျဖစ္ပြါးၿပီးေနာက္ မိမိ တို႔၏ ပိုင္ဆိုင္မႈ နယ္ေျမ၊ အိုးအိမ္မ်ား စြန္႔ခြာ ထြက္ေျပး လာၾကရေသာ ေဒသခံ ရခိုင္မ်ား ၏ ေရွ႕အနာဂတ္ အေရးကို ေတြးပူ သည္ကိုကား မေတြ႔ ရွိရေသးေပ၊၊ ယင္း အဓိကရုဏ္း ကာလ၌ မူဆလင္ မ်ား၏ သတ္ျဖတ္မႈ ေၾကာင့္ အသက္ ဆံုးရံႈး ခဲ့ရေသာ ရခိုင္ ျပည္သူမ်ား၊ ဗုဒၶဘာသာ ရဟန္းေတာ္ မ်ား၊ မူဆလင္ မ်ား၏ မီးတိုက္ ဖ်က္ဆီး မႈေၾကာင့္ ျပာက် ခဲ့ရေသာ ရခိုင္ ရြာမ်ား၊ ဗုဒၶဘာသာ ဘုန္းႀကီးေက်ာင္း မ်ား၊ ဘာသာေရး အစြန္း ေရာက္ ယင္းမူဆလင္ မ်ား၏ မုဒိမ္းက်င့္ သတ္ျဖတ္ျခင္း ခံခဲ့ရေသာ ရခိုင္ သူမ မ်ားႏွင့္ မိမိ အသက္ အိုးအိမ္ စည္းစိမ္ လံုၿခံဳေရး အတြက္ အၿမဲတမ္း အထိတ္ တလန္႔ ျဖစ္ေန ရေသာ ရခိုင္သူ၊ ရခိုင္သား မ်ား၏ အနာဂတ္ အေရး ကို ေတြးပူ စဥ္းစား မိေသာ NGO မ်ားႏွင့္ ကုလသမဂၢၢ အဖြဲ႔ အစည္း မ်ားကို မေတြ႔ ဖူးေသးေပ၊၊
ဗမာ စစ္အစိုးရ ၏ ႏိွပ္စက္မႈကို ခံေန ရသူမ်ားမွာ ရခိုင္ျပည ္ရွိ မူဆလင္ဘာသာဝင္ သက္သက္ မွ မဟုတ္ဘဲ၊ ရခိုင ္ျပည္ရွိ ဗုဒၶ ဘာသာဝင္ မ်ားအပါ အဝင္ ျမန္မာ တစ္ႏိုင္ငံ လံုးရွိ ျပည္သူမ်ား သည္လည္း နည္းမ်ဳိးစံု ဖိႏွိပ္ ညႇင္းဆဲ ခံေန ရသည္ကို သတိ တရား လက္ကိုင္ ထားဖို႔ လိုအပ္သည္။ အကယ္၍ အိမ္နီးခ်င္း ႏိုင္ငံမ်ား၊ NGO မ်ား ကုလသမဂၢ အဖြဲ႔ အစည္း မ်ားက ခ်င့္ခ်ိန္ မစဥ္းစား ဘဲ ရိုဟိန္ဂ်ာ ဆိုသူမ်ား ၏ အေရး ကိုေစာင္းေပးၿပီး ရိုဟိန္ဂ်ာ အမည္ ႏွင့္ ယင္း တို႔၏ ႏိုင္ငံေရး အရ ရပ္ တည္ တိုက္ပြဲဝင္ မႈကို လက္ခံ ခဲ့ လွ်င္ မၾကာ ေသာ တေန႔ ၌ ေမာင္ေတာ၊ ဘူးသီးေတာင္ ႏွင့္ ရေသ့ေတာင္ ေဒသ အားလံုး ယင္း ရိုဟိန္ဂ်ာ အမည္ခံ သူမ်ား လက္ထဲသို႔ က်ေရာက္ သြားၿပီး၊ ေဒသခံ ရခိုင္ ျပည္သူမ်ား အသတ္ ခံရမႈ၊ ရပ္ရြာ အိုးအိမ္ စြန္႔ခြာ ထြက္ေျပး ရမႈႏွင့္ ရင္ဆုိင္ ရမည္။ ယင္း အေရး သည္ ရခိုင္ျပည္ တခုလံုး၊ ဗမာျပည္ တစ္ခုလံုး ႏွင့္ အိမ္နီးခ်င္း ႏိုင္ငံ မ်ား၏ လံုၿခံဳေရး ကိုပါ ၿခိမ္းေျခာက္ လာၿပီး ယင္း ႏိုင္ငံ ၌ ေနထိုင္ ေနၾကေသာ ေဒသခံ ျပည္သူမ်ား လည္း ရခိုင္သား မ်ား ကဲ့သို႔ ေဘးဆိုး ႀကီးမ်ား ႏွင့္ ရင္ဆုိင္ ရမည္ ျဖစ္ပါေၾကာင္း။
ရိုဟင္ဂ်ာ ကိစၥ-ရခိုင္ ေခ်ပခ်က္(သွ်မ္းသံေတာ္ဆင့္)
Credit : Kyaw Naing Moe
